Strawberry fields

Энэ бол New York хотын алдарт хамгийн том цэцэрлэг болох Central park-ын буюу манайхаар Үндэсний цэцэрдэгт хүрээлэн дотор байрлах “Гүзээлзгэний талбай” /Strawberry fields/ гэж нэрлэгддэг газар юм. Энэ газар алдарт БИТЛЗ /The Beatles/хамтлагийн гишүүн дуучин дуу зохиогч, хөгжимчин, энхтайваны идэвхтэн Жон Ленон/John Lennon/ -д зориулсан дурсгалт газар юм. Тэрээр цэцэрлэгт хүрээлэнгийн харалдаа орших Дакотагийн орон сууцанд эхнэр Иока Оногийн хамт амьдардаг байжээ. 1980.12.08-ны өдөр гэр рүүгээ алхан явж байхдаа тэрээр энэ зам дээр буудуулан нас баржээ.

1981/03/26-ны өдөр хотын зөвлөлийн гишүүн Хэнри Ж.Стээрн хосуудын дуртай энэ цэцэрлэгт хүрээлэнг тэдний дурсгалд зориулан хийж “Strawberry fields forever” дууных нь нэрээр Гүзээлзгэний талбай гэж нэрлэжээ. 

1985/10/9-нөөс хойш буюу Жон Леноны төрсөн өдрөөр жил бүр жуулчид болон фэнүүд нь очиж хүндэтгэл үзүүлдэг байна.

Үнэгүй кофе ба шударга сэтгэлгээ

Үнэгүй кофе ба шударга сэтгэлгээ

Америкруу хэлний бэлтгэлд явж билээ. Сургууийн хотхон нилээн том. Нэг захаас нөгөө захруу бараг нэг цаг явж хүрнэ. Миний явдаг хэлний бэлтгэлийн байшин хотхоны нилээн цаад хэсэгт байдаг байлаа. Сургуулийн хаалгаар ороход жижүүр заавал үнэмлэх шалгана. Тэгээд яг чигээрээ алхангуут сургуулийн цайны мухлаг, цаад тал нь хоол иддэг заал. Цайны мухлагт чанадаг кофены машин, бэлэн хоол өрсөн хөргөгч, чихэр амттан тавьсан тавиуруудтай. Хуучин орос байрны том өрөө шиг л хэмжээтэй. Гол нь тэнд худалдагч байдаггүй байлаа.

Завсарлагааны цагаар Кофены машинаас хүмүүс кофе аваад л, дээр сүү, элсэн чихэр хийгээд л аваад явна. Дагаад л аваад л, нөгөө даабл латте товчийг дараад л, элсэн чихэр аваад л явлаа. Хэн ч мөнгө нэхсэнгүй худалдагч эгч алга. За тэгээд 2,3 удаа үнэгүй аваад л ууж орхилоо. Гэхдээ нэг л бишээ, үнэгүй байсан бол бүгд л авмаар даа гэж бодоод л өрөөгөө нэг тойруулж харлаа. Яг өрөөний дунд хэсэгт өөр нэг хэсэг хүмүүс оочирлосон нь төлбөрөө төлхөөр автоматд оочирлогсод байлаа. Тэд автомат машин дээр очоод яг авсан юмнуудаа тэмдэглээд, картаа хийгээд тооцоогоо төлөөд гарна.

Надад ичих сэтгэл хамгийн түрүүнд төрж билээ. хулгай хийгээд байгаа ч юм шиг хаха. Тэгээ би мөнгийг нь төлж чадахгүй үедээ кофе авч уухаа больсон. Эндээс шударга үйлдэл гэдэг зүйл эхлэлтэй боловуу. Тэд байнга оочирлодог, хэн ч оочир дайрдаггүй. Тэд худалдагч байхгүй ч мөнгөө төлдөг. Ийм нийгэмд хүн бусдын үйлдлээс суралцдаг. Хэрхэн энэ нийгэмд биеэ авч явахыг. Би кофегоо зүгээр аваад л байж болох байлаа. Гэхдээ дотроос нэг зүйл буруу шүү гэж хатгана. Тэрнийг зарж байгаа, ажиллуулж байгаа, үйлчилгээг бэлдэж байгаа хүмүүсийн сэтгэл, хөдөлмөрийг бодхоор дахиж бусдад шударга бус хандахгүйн тулд би нийгмий өмнө үнэнч байна. 

Шударга.

Солонгост бизнесс аялалаар зорчсон тэмдэглэл #2

8 сарын тэр өдөр би уйлсан. Би бас амралтаараа. Юугаа хийж энд ингэж тэнэгтээд сууж байгаа юм болоо гэж. Ингэж зовж байхаар зүгээр 500 төгрөгөөр зайрмагаа аваад гэртээ хэвтэж байхгүй яавдаа гэж их л бодсондоо тэр өдөр.

Бас л амралтаараа Солонгост ирээд л хэд хоноод шоппинг хийх мөнгө хиймээр санагдлаа. 7 сард борооны улирал, 8 сард халууны улирал гээд Солонгос гэдэг айлд ажил бага л олддог юм байна. За тэгээд ажил хийх гээд Солонгосын хөдөөгийн хөдөө, манайхаар сумын нэг газар очлоо. Өглөө 4 цагт босоод хоол идэж чадвал идээд, идэж чадахгүй бол тэгээд ачааны машины хойно суугаад ажил руугаа явна. Ногооны талбай руу очлоо. Би чинь 7 хоног шижигнэтэл ажиллаж, тэр мөнгөөрөө сэгсийтлээ шоппинг хийх хүсэлтэй. Их л баяссан, бөгсөндөө угладаг сандал өмсөөд инээмсэглэн зургаа авхуулсан хүн, орой нь уйлаад л буцав. Мөлхөө ургамалтай, өргөстэй зэрлэг таарлаа. Үдээс өмнө гайгүй жижиг зэрлэгүүд л байсан айлын талбайн зэрлэг орооцолдоод, томроод, өргөс нь ураад, хурууны үенүүд хоорондоо үрэгдэж цэврүүтээд. Гэхдээ л бүгд шүдээ зуугаад дуусгалаа. Өглөө 6 цагт эхэлсэн ажил, орой 6 цагт дуусах ёстой. Дундуур нь хаяад зугтаалтай биш, хаашаа ч явах юм. Халуунд үхэх гээд халууцаад зэрлэгэнд хатгуулаад түүж байх үед үхсэн ингэж амьдрах хэрэг байн уу, хэдэн төгрөгний төлөө ингэн ингэн байх хэрэг байн уу гээд л өөртөө үглээстэй.

Зэрлэг зулгаагаад гараа шалбалснаас 2 хоногийн дараа хор цацахаар явав. Ихэвчлэн урт юмаар хор цацдаг тэр нь гайгүй ажил байдаг юм байна. Тэгээд бас хор нь үнэргүй байдаг гэнэ. Гэтэл миний очсон өдөр үнэр ихтэй хор таарчээ. Нөгөө "ажлын хүнд нөхцөл" гэдэг үгийг сая л нэг ойлгох шиг. Тэгээд 5 хүн бэлхүүсэндээ юм уяад яг зэрэгцээд, 8 га газар уулын өөдөө, уруу алхаад байна алхаад л байна. Гартаа барьсан хор цацагч цаг өнгөрөх тусам л хүндрээд байна.

Үүнээс гадна халуун дулаан оронд гадаа ажиллахын хэцүү нэг юм нь бүгчим халуунд хөлс урсах. Үүрийн 6 цагаас эхлээд л 10 минут тутамд хөлс урсана, хувцас норно. Хөлсөндөө түлэгдэнэ. Би лав гэрлүүгээ буцаад харшилдсан нүүр, энд тэндхийн хөлсөнд түлэгдсэн арьсаа зүгээр болгох гэж 7 хоног лав эм, тос түрхсэн. Тэгсэн намайг хүмүүс хамгийн хэцүү өдөр нь ирсэн гэнээ. Гэхдээ л ер нь тиймэрхүү л байдаг байх. Дээрдээд хэр ч их дээрдхэв.

Бас тэнд ажил хийх гээд ирсэн эмээ нарыг хараад өрөвдлөө. 60 гарсан, нуруу нь бөгтийсэн эмээ нар зэрэгцээд л ажиллаад байна. Яадаг үйлийн үр юм бол гэж бодмоор. Би бол сайхан ач, зээгээ тойруулж гэртээ сайхан тэтгэвэрээ авдаг эмээ болмоор байна. Хоолонд нөгөө будаа, өвс ногоогоо л өгнө. Юун мах, жаахан байвал их юм.

Монголдоо бид жаргах юмаа. Идэх хоолтой, хоол нь мах ихтэй. Ажилтай, ажилгүй үед чинь аав, ээж хамаатан садан нь хооллочихно. Гэм нь тэжээлгэж байгаа хүн нь өөрөө амьдарч сурахгүй юм. Монголд амьсгалах агаар минь цээж дүүргэж, сэрүү татуулна. Энд ажиллаж байгаа хүмүүсээр бахархсан. Дахиад л "Солонгост ажиллаж буй тэднийгээ хайрла" гэж хэлмээр байна. Ардаа байгаа гэр бүлээ гэсэн сэтгэлээр өөрийгөө умартан ажилладаг тэднийг урмын үгээр тэтгэ. Бид чинь сэтгэлийн амьтад шүүдээ. Гэхдээ надад бол тэр сэтгэлийн хат нь дутсан байхөө. Ингэж хамаг арьсаа гэмтээж, шарх сорви болж, биеэ өвтгөж байхаар бага мөнгөндөө баясаж, гэртээ эрүүл сарууд хэвтэж байя. Гадаадад сургуульд сурч, тэнд хар биш, оффис ажил хийх чадвартай болохсон гэсэн бодол л тээж ирлээ. Найзууд минь. Хүний л амьдрал юмдаа. Хаашаа чиглэж, ямар амьдралаар амьдрах нь чиний л сонголт. Одоо залхуурч хэвтэж, хүнд ажил хийхүү? Одоо сайн сурч хөдөлмөрлөөд, сайн амьдрахуу?

Би+Чи=Бид Би+Чи= Би Чи

      Харилцаанд ямар ч жор байдаггүй юм шиг. Гэхдээ хамгийн гол нь тэр хоёр хүн хамт байхаа тухтай, жаргалтай байх ёстой. “Ганцаараа муу явахыг хэн ч чадна шдээ” гэж Амбасэлмаа гуайн хэлсэн шиг нээрээ л ганцаараа байхад болоод байсан юм чинь уг нь дахиад нэг хүн нэмэгдхээр илүү жаргалтай л болох ёстой юм шиг.

      Нэг найз маань надад хэлсэн юм лдаа. Хүн хайртай хүнтэйгээ биш, тохирсон хүнтэйгээ суудаг юмаа гэж. Эргээд бодохнээ тэр нь их үнэн үг шиг санагдах. Хэн нэгэнд хэт хайртай болох үедээ бид нөгөө хүндээ таалагдхын тулд “Би” гэдэг хүнээ алдаж эхэлдэг. Мэдээж хайртай байж хамт амьдрана лдаа. Гэхдээ тэр хүчтэй хайр гэх мэдрэмж нь хэтэрхий хичээж, хэтэрхий өөрийгөө золиослох, өөрийн хүсэл сонирхлыг хойш тавих үед харилцааны тэгш байдал алдагдаж нэг нь хэт гомдолтой, нэг нь зүгээр л залхсан байх тохиолдол гардаг боловуу. Та хэт өгснийхаа хэрээр авахыг хүснэ, харин түүнийгээ эргээд авч чадахгүй бол уур хүрнэ. Тэрнээс гадна өөрийн сонирхол, өөрийн би гэх орон зайг алдаад удсаны эцэст, хүн л юм хойно, өөрийн хүсдэг зүйлсийг нэг өдөр хийхийг хүснэ. Харин энэ хооронд нөгөө таныг бүрэн таниж чадаагүй байсан хүн “Чи хэзээ ийм байсан юм бэ” гэж гайхна. Тэгэхээр эхнээсээ л би бигээрээ, чи чигээрээ байж, нээлттэй байх ёстой юм шиг. Хэт хичээж байгаад сул талаа харуулж нөгөө хүнээ сэтгэлээр унагаж байснаас, эхнээсээ бигээрээ байж хүлээн зөвшөөрөгдвөл тэр харилцаа удаан үргэлжлэх мэт. 

      Болзоонд хамтдаа яваад цагийг хамтдаа зугаатай өнгөрөөж болно, хэсэг хугацааны дараа хүмүүсийн дотоод би илүү гарч ирдэг, энэ үед ойголцоод давж бие биенээ хүлээн зөвшөөрвөл тэр харилцаа бат бөх байх боловуу. Мэдээж дотоод би минь нөгөө хүнд таалагдахгүй, тохирохгүй бол зүгээр л тохирихгүйгээ хүлээн зөвшөөрөх нь зөв байх. Харилцааг аврахын тулд та зарим зүйлсээ засч, сайнаар өөрчлөгдөж болно. Зүгээр л өөрийн Би-г л гээж болохгүй мэт. Харилцаанд миний гэх орон зай, тэр хүнтэй хамт өнгөрүүлэх орон зай хоёул байж гэмээнэ зөв мэт. 

Зүгээр миний бодол шүү. Би нь хувийн сонирхол, итгэл үнэмшил, үзэл бодол, хобби, дуртай зүйл, хүсэл мөрөөдөл эмордог үе гэх мэт зүйлс хаха.

Диплом

     Хүн юутай ч их сургуульд орсон бол дуусгах л хэрэгтэй. Сургуулиа дуусгахгүй бол амьдрал дээр бусад зүйлсийг ч замаас нь хаяж мэдэх юм. Тэр дипломыг сайн дүнтэй ч , муу дүнтэй ч авах нь чухал. Энэ яахав нэг хоёр нүүр дүнтэй цаас биш л дээ. Энэ таныг 4 жил их сургуульд суусныг илтгэхээс гадна, төгссөний дараах таны амьдралын өдрүүдэд бэлтгэх үе байдаг. Ангийхантайгаа нөхөрлөх, олон нийттэй хамт байх, багш, захиралтай харилцаж сурах, нийтийн дунд биеэ авч явах, хэнтэй нийлж хэн болох гээд л чамайг чи ч мэдээгүй байхад төлөвшүүлсэн өдрүүд.

     Хүмүүс сургуулиа А,B,C,D янз бүрийн л дипломтой төгсдөг. "Дүн" Бидний амьдралыг тодорхойлдоггүй, гэхдээ хэрэгтэй байдаг. Ажил дээр гарах үед хувь хүн чинь хэн бэ? Хэрхэн олон нийттэй харилцдаг, нийцтэй байдаг вэ? Хэрхэн манлайлах эсвэл гүйцэтгэх чадвартай вэ?гэх мэт хувь хүний чанарууд бас чухал байдаг. Үнэхээр А дипломтой атлаа , хувь хүний хувьд доголдолтой бол ажилд удаан тогтохгүй. Учир нь тэр нийгэмшээгүй. Диплом таны ажилд орох шалгуурын хамгийн эхнийх нь боловч хамгийн чухал нь биш юм. Гэхдээ түүнийг гартаа атгах нь таны цаашдын ажил хөдөлмөрийн гарааны эхлэл цэг юм.

Нийгмээс өөрийгөө гадуурхагчид

     Энэ одоо манай монголчуудын нийтлэг ичих соёлоос үүдэлтэй юу. Эсвэл би тийм ичих нүүргүй юу мэдэхгүй л дээ. Тэд өөр өөрсдийгөө нийгмээс тусгаарладаг. Өөрсдөөсөө болоод нэг л хөдөлж өгдөггүй мөртлөө, бусад өөрийг нь хөдөлгөөсэй гэж найддаг. Ажил гэр, Ажил сургуулийн хооронд явсаар өөр юм хиймээр, явмаар байдаг. Яг явах болохоор ичээд явж өгдөггүй. Өөрийн чинь өмнөөс өөр хэн ч явахгүй шдээ.

     Англи хэлээ сайжруулж ярианы клубт суумаар байгаа хэрнээ яг явах болхоор “Чи хамт явахуу? Ганцаараа яаж явахын ичээд байна” гэдэг. Сайн дурын ажил хиймээр байна. Чи ямар гоёын бэ гэсэн хэрнээ яг ирэх болхоор “харидаг юм уу эсвэл намайг хүмүүс юу гэж бодох” бол гэж асуудаг. Хүн чамайг хүн байна л гэж харна. Мангас л гэж харахгүй нь лавтай. Сонирхлоороо хүмүүс уулзаад яваандаа найзалж нөхөрлөдөг. Ганц уулзалтанд явахын хооронд хэрэггүй зүйлсээр толгойгоо дүүргэж өөрсдөө хойш суудаг. намайг юу гэж бодох бол олигтой хувцас байгүйшдээ, би юу гэж ярихын бэ? гэсэн бодлуудаар өөрийгөө хөгжүүлэх, хүсч байсан зүйлдээ явах боломжоо хаадаг. Хэнээс ч юунаас ч ичээд байдаг юм бүү мэд. Нэг л их өөрөөсөө ичсэн хүмүүс. Тэр зан нь тэгээд хэнд ч хэрэгтэй юм бүү мэд.

Л. Энхжин